- Samenwerken is complex én toch veel voordelen -

"Samenwerken is heel complex, toch
kan het veel voordelen opleveren”

Veerle Opstaele over intersectoraal samenwerken

Samenwerkingen tussen verschillende organisaties, en dat over verschillende sectoren en domeinen heen: ze ontstaan steeds meer. Dat merkt ook Veerle Opstaele. Via Pronet, het expertisecentrum van Artevelde Hogeschool, doet ze onderzoek naar intersectorale samenwerkingen en geeft ze er vorming over.

"Intersectorale samenwerkingen zijn niet nieuw. Al is er inderdaad een exponentiële groei aan de gang. En dat in alle sectoren. Zowel het lokale als het Vlaamse en Federale beleid leggen die samenwerkingen namelijk alsmaar meer op", schetst Veerle. “Het gaat daarbij om intensieve, langdurige partnerships die naar een gemeenschappelijk doel toewerken." Zo'n diverse        samenwerking  kan heel wat voordelen opleveren. Voor de individuele partners én hun doelgroepen.  "Veel    partnerships worden  opgezet rond belangrijke maatschappelijke thema's. Denk aan armoede,        vergrijzing,  huisvesting, digitalisering, mobiliteit…     Het voordeel is dat elke partner over andere kennis en expertise beschikt. Ze hebben elk een andere aanpak en visie. Daarmee voegen ze ieder op hun eigen manier waarde toe. Toch is zo'n samenwerking geen wondermiddel”, waarschuwt ze meteen.

 Een win-win   

Een voorwaarde voor een intersectorale samenwerking? Dat is een gemeenschappelijke ambitie. Een bredere waaier aan diensten bieden aan mensen met een beperking, bijvoorbeeld. Slaag je daarin? Dan levert die samenwerking jouw doelgroep een voordeel op. "Al moet je ook durven stilstaan bij de meerwaarde die het partnership jouw organisatie oplevert. Het moet namelijk een win-win zijn voor elke partner. Vaak wordt daar op voorhand niet over gesproken. Maar dan loopt het gaandeweg gegarandeerd spaak”, weet Veerle uit ervaring.

“De ambities van zo’n
gemeenschappelijk project moeten in lijn met je eigen doelstellingen liggen.”

"Ik geef organisaties altijd het advies om niet zomaar in elke mogelijke samenwerking te stappen. Elke organisatie heeft een bepaalde visie en missie. De ambities van zo'n gemeenschappelijk project moeten in lijn met je eigen doelstellingen liggen", stelt Veerle. "Wees dus kritisch en selectief. Want hoe meer samenwerkingen je aangaat, hoe minder goed je die kunt opvolgen en hoe minder resultaat je eruit haalt. Soms is een samenwerking ook niet het juiste middel om een bepaald doel te bereiken. Ga dus alleen een partnership aan wanneer je een duidelijke meerwaarde kan realiseren door de samenwerking."

 Samenwerken moet je leren   

Stap je in een partnership? Dan leer je de andere partijen volgens Veerle best eerst zo goed mogelijk kennen. "Samenwerken is heel complex. Je moet het echt leren. Partners moeten niet alleen goed op voorhand over hun gemeenschappelijke én afzonderlijke ambities spreken. Ze moeten ook uitklaren hoe ze die zullen realiseren en hoe ze spanningen en struikelblokken zullen aanpakken. Daarom moet je in vertrouwen met elkaar kunnen werken, zodat je open kunt communiceren. Al is dat niet eenvoudig."

“Net daarom is die verkenningsfase zo belangrijk. Elke organisatie heeft z'n eigen aanpak. Daardoor zijn er veel onderlinge verschillen. Toch moet je elkaars werkwijze met een neutrale blik leren bekijken. Alleen zo neem je bepaalde vooroordelen weg en vermijd je dat ze de samenwerking in de weg komen te staan. Je moet ook een gemeenschappelijke taal ontwikkelen. Want soms gebruiken de partners dezelfde termen, maar vullen ze die anders in."

 Professionele aanpak   

Samenwerken is erg intensief. Daarom raadt Veerle aan om elk partnership professioneel te benaderen. "We doen er nu nog veel te simpel over. Als je als leidinggevende iemand afvaardigt naar een bepaalde samenwerking, moet je de competenties van die persoon screenen. Want er komt veel op hem of haar af: die persoon moet goed kunnen onderhandelen, andere meningen ontvangen, zich engageren, verantwoordelijkheid opnemen …
 

Je moet de mensen die je afvaardigt daarom goed begeleiden, coachen en feedback bezorgen. En je moet hen de tijd en ruimte geven om hun taak te volbrengen."

Daarom reikt Pronet heel wat tools en kennis aan. "We ontwikkelden bijvoorbeeld een profiel dat omschrijft over welke competenties een afgevaardigde best beschikt. Daarnaast is er ons Arrow-Rootsmodel. Dat lijst de tien ingrediënten voor een succesvolle samenwerking op. Per onderdeel werkten we verschillende tools uit, waarmee organisaties partnerships kunnen opzetten en bijsturen."

En dan is er nog de QuickScan. "Met die tool evalueren organisaties een bepaalde samenwerking. Ze geven een score aan elk van de tien domeinen uit het Arrow- Rootsmodel. Het resultaat maakt in één oogopslag duidelijk op welke domeinen de samenwerking voor een meerwaarde zorgt en waar er nog werk aan de winkel is. Op basis van de individuele resultaten kunnen de partners aan tafel gaan zitten en eventuele pijnpunten aanpakken."