- Annelies Demyttenaere||intersectorale samenwerking -

"We moeten minder hokjesdenken, in de zorgsector én in de samenleving”

Annelies Demyttenaere over intersectorale samenwerkingen

In mei 2024 schoot TussenIn uit de start- blokken, een initiatief van de voorzieningen UNIE-K, Viro en De Kade, Kopje Zwam, De Republiek, Wijkgezondheidscentrum De Bruggen, Sociaal Beleid Brugge, Howest en Vives. Hun doel? Samen investeren in betere, inclusieve zorg. Annelies Demyttenaere zoekt naar verbindingen tussen deze partners en andere Brugse organisaties.

“Eigenlijk hou ik niet van het woord inclusie”, geeft Annelies toe. “Ik spreek liever over diversiteit. Onze maatschappij is enorm opgedeeld in hokjes en de scheidingslijnen zijn best hard. Raak je morgen betrokken bij een verkeersongeval en kan je de rest van je leven niet meer werken? Dan ervaar je plots veel drempels om volwaardig deel te nemen aan de maatschappij. Hetzelfde geldt voor ouderen en mensen met een kwetsbaarheid. Ze verhuizen naar een zorgcentrum en passen plots minder goed in de brede maatschappij. Die scheidingslijnen moeten vervagen, zo- dat mensen niet geïsoleerd raken en de kans krijgen om de uitdagingen op hun pad aan te pakken.”
 
Diverse verbindingen als win-win- verhaal

Dat is exact wat TussenIn wil doen: het verenigt lokale partners die niet alleen aan buurtwerking doen, maar die de diversiteit in de samenleving willen benutten. “Samen ondernemen en in- vesteren zorgt voor een enorme win- win. Neem nu een volkstuin: deel die niet op in private stukjes, maar maak er een gemeenschappelijke samentuin van waar mensen verschillende rollen kunnen opnemen, zoals de planten water geven, oogsten, onkruid trekken … Zo kunnen ze samen bezig zijn in de natuur, in een omgeving die hen allemaal interesseert. Zo’n creatieve, diverse en zorgzame plekken creëren, is erg uitdagend. Toch gelooft TussenIn dat het de moeite is om hierin te investeren.”

“Natuurlijk kost samenwerken geld”, merkt Annelies op. “De financiering is zeker in de zorgsector nogal beperkt. Je kan soms een subsidie aanvragen. Maar zodra die is opgebruikt, valt het project weer stil. Daarin maakt TussenIn het verschil. Alle partners leveren een gelijkwaardige bijdrage, waardoor we structureel en op lange termijn kunnen samenwerken. Omdat TussenIn zich kleinschalig organiseert, blijft de bijdrage betaalbaar voor iedereen.”

Van concurrent naar waardevolle partner

Een uitdaging waar Annelies tegenaan loopt? Dat ook organisaties en be- drijven aan hokjesdenken doen. “We leven in een commerciële maatschappij. De afstand tussen zorg en ondernemerschap is best groot. Daarom bouwt TussenIn bruggen tussen alle partners. Als medewerker faciliteer ik bijvoorbeeld kennisuitwisseling tussen diverse organisaties, zodat ze leren van elkaar en zodat ze ontdekken hoe ze samen voor meerwaarde kunnen zorgen in de bredere samenleving. Toch is er daarvoor een mindshift nodig. Het hedendaagse ondernemerschap focust op winstmaximalisatie. Het positieve effect van een sociaal weefsel binnen de stad wordt onderschat.”

“Kunnen we afstappen van het idee “What’s in it for me?” en in plaats daarvan denken aan “What’s in it for us?” ”

“De concurrentiecultuur heeft veel ge- volgen, denk maar aan de personeels- tekorten. Een job in de zorgsector is extreem veeleisend geworden. Mensen ervaren weinig witruimte en verliezen hun drive. We moeten het anders aanpakken, zodat onze medewerkers terug voldoening uit hun job halen. Kunnen we afstappen van het idee “What’s in it for me?” en in plaats daarvan denken aan “What’s in it for us?” Da’s best een evolutie. Ik vergelijk het altijd met een 19e-eeuwse kaarsenfabriek. Als iemand daar plots gloeilampen wil ontwikkelen, zal er eerst een klein labo’tje opgericht worden. TussenIn is zo’n labo waarin alle partners een steentje proberen bij te dragen aan een toekomstgerichte, betaalbare zorg.”

Uitdagingen tackelen

“Elke partner mag ideeën lanceren. We werken heel flexibel en stellen geen vaste doelen. Dat is nodig, want niet alle initiatieven lukken. Het is een leerproces. De zorg voor een stukje teruggeven aan de maatschappij is een bijzonder grote uitdaging. Ondernemers mogen een vrijwilliger bijvoorbeeld niet zomaar een job op maat aanbieden. En een thuishulpwerker kan niet zomaar nieuwe taken toegewezen krijgen. De wetgeving is bijzonder streng. Daarnaast mogen we inclusie niet zien als een besparingsmodel. Vrijwilligers inschakelen moet een sociale en geen financiële keuze zijn. Het is een vorm van maatschappelijk ondernemen die verder gaat dan een goed doel sponsoren.”
 
TussenIn experimenteert met deze uitdagingen en probeert zo toekomst- gerichte oplossingen te bedenken. De hogescholen Howest en Vives houden de resultaten daarvan bij, zodat de nieuwe inzichten makkelijk gedeeld kunnen worden. “Veel zorgorganisaties en ondernemers werken bijvoor- beeld aan duurzaamheid en circu- lariteit. Daaruit kunnen mooie samen- werkingen ontstaan. Zo toonden een kunstacademie en een architecten- bureau interesse in de papiersnippers die cliënten uit de zorg vervaardigen. Zij kunnen daarmee gerecycleerde verpakkingen maken. Dat is volgens mij de toekomst. Al zal iedereen eraan moeten meewerken: zorginstellingen, bedrijven, de overheid en de burgers. Iedereen aan boord!”